Hipofiz Bezi Küçülmesi
Hipofiz bezi küçülmesi, hipofiz bezinin hasara uğraması neticesi hormonlarını salgılayamaması durumuna hipofiz yetmezliği ya da tıp dilindeki ismine hipopituitarizm (Hypopituitarism) denir. Hipofiz yetmezliği hipofiz bezinin hasar görmesi sebebiyle olabildiği benzeri hipotalamustan salgılanan hormonların az olması ya da yokluğu neticesi da olabilmektedir.
Hipofiz bezi küçülmesi olduğunda hipofizden salgılanan hormonlar daha az salgılanacağından diğer salgı bezlerinde de yetmezlik gelişmektedir. Mesela TSH az salgılandığı zaman tiroit bezi yeterli çalışamaz ve tiroit hormon azlığı (Hipotiroidi) meydana gelir. ACTH az salgılandığı amaçlı adrenal bez yetmezliği başka bir deyişle kortizol hormon yetmezliği meydana gelir. FSH ve LH az salgılanırsa yumurtalık ya da erbezi sıkı çalışamaz.
Hipofiz bezi küçülmesi neden olur?- Hipofiz bezindeki tümörler ve kraniofarinjioma adlı tümör: Hipofizdeki tümörlere adenom denir. Bu tümörler bir cm'den iri ise hipofiz hormonlarında eksilme başlamaktadır. Kraniofarinjioma uru da hipofiz yetmezliği yapar.
- Doğum esnasında fazla kanamaya ilişkili hipofiz bezinin harap olması (Sheehan sendromu): doğum sonrasında süt gelmez, regl başlamaz, kıllar dökülür.
- Sarkoidoz, hemokromatoz benzeri hastalıkların hipofiz bezini tutması
- Kafa travması geçirenlerde
- Hipofize karşı radyoterapi (Işın rehabilitasyonu) görenlerde 2 sene sonra hipofiz yetmezliği gelişmektedir.
- Hipofiz ameliyatlarından sonra gelişebilir.
Hipofiz bezi yetmezliğinde belirti ve bulgular
Hipopituitarizmde muayenehane farklılıklar başlıca 2 çeşitli sebebe bağlıdır; - Hipofizde ur varsa ona ilişkili baş ağrısı, görme sahası bozulması meydana gelir.
- Hipofiz hormonu azlığına ilişkili salgı bezi yetmezliğine ilişkili şikâyetler: İlerleyen hipopituitarizmde ilk olarak büyümek için gerekli hormon ve FSH, LH eksilirken son zamanda TSH, ACTH ve ADH'da eksilme görülür. Fakat bu arada değişiklik de olabilmektedir. Yetişkinlerde büyüme hormonu eksikliğinin semptomları silik meydana geldiği amaçlı önce belirtiler FSH ve LH hormon eksikliğine başka bir deyişle erbezi ya da yumurtalık yetmezliğine ilişkin olabilir.
Hipofiz bezi yetmezliği nasıl teşhis edilir?
Tiroit hormonları, cinsel ilişki hormonları ve kortizol hormonları tek hastada düşükse hipofiz yetmezliği akla gelir. Kesin teşhis amaçlı birtakım testler yapılması gerekir.
Hipofiz yetmezliği laboratuvar bulguları ve tedavi nasıl yapılır?
Eksik durumda olan hormonlar mahaline konur. Başka bir deyişle hangi hormon eksikse o hormon ilacı verilir. ACTH eksikliğinde kortizon ilaçları (Hidrokortizon 20-30 mg/gün ya da prednizolon 5-7,5 mg/gün ya da metilprednizolon 4-6 mg/gün) hasta aracılığıyla kullanılır. Operasyon, travma, inflamasyon durumlarında bu doz 2-3 kat arttırılır. TSH eksikliğinde levotiroksin ilacı kullanılır. Rehabilitasyona yanıt TSH ile değil muayenehane olarak ve serum tiroksin seviyesine yönelik yapılır. FSH, LH eksikliği amaçlı bayanlarda östrojen rehabilitasyonu yapılır. Yeterli oranda östrojen rehabilitasyonu ile cinsel ilişki karakterleri meydana gelir ve kemik erimesi önlenir. Tekrardan bu sayede kendini sıkı hissetme sağlanır. Her reglin 12 ve 25. Günlerinde medroksiprogesteron asetat 5-10 mg katılır. Östrojen rehabilitasyonu 50 yaşa civarı aynı ritimde devam edilmelidir. Erkeklerde libido ve ereksiyonun sağlanması, yeterli oranda sakal gelişimi, adale gücünün sağlanması, osteoporozun önlenmesi ve rehabilitasyonu amaçlı 200-300 mg/3 haftada tek testosteron ilacı adale içerisine yapılır. Cilde yapıştırılan testosteron ilaçları da bulunur. Çocuk sahibi olmak isteyen hasta olanlarda FSH, LH ilaçları kullanılmaktadır. Büyüme hormon eksikliği olan çocuklarda büyüme hormonu kullanılır. Son senelerde hipofiz bezi küçülmesi aterosklerozu (Damar sertliğini) azaltıcı ve beden yağ dağılımını düzeltici tesirleri sebebiyle büyüme hormonu eksikliği durumda olan erişkin hasta olanlarda da büyüme hormonu rehabilitasyonu yapılmaktadır. Kansızlık (Anemi), kan şekeri düşüklüğü, kanda sodyum düşüklüğü bulunur. Kan yağları yükselir. Kemik erimesi sıktır.
23.01.2024 06:37:50
Hipofiz Bezi Küçülmesi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
